NIJMEGEN - De 66-jarige Jos Bongers, één van de beste bandstoters uit de historie, begint volgende week aan zijn laatste kunstje op het biljart. De vijfkamp om het Nederlands kampioenschap wordt het laatste toernooi waarin de veelvoudige nationale en internationale kampioen met de beste Nederlandse biljarters strijdt om de ereplaatsen. Hij is geen topfavoriet, maar kan in het beste geval nog altijd op het podium eindigen. En daarna houdt Jos Bongers het voor gezien. ,,Het zijn prachtige jaren geweest, nu is het tijd voor andere dingen.'' Zoals naar biljarten kijken, want Jeffrey Jorissen, zijn schoonzoon, reist de wereld af naar World Cups en andere grote toernooien.
Jos Bongers, laatste kunstje in de vijfkamp na een fantastische carrière
Johannes Petrus (Jos) Bongers, uit Nijmegen, komt uit een totaal andere generatie biljarters, onder andere van Dick Jaspers, Marco Zanetti, Francis Connesson, Frédéric Caudron en zelfs Raymond Ceulemans, Ludo Dielis, Christ van der Smissen en later Jean Paul de Bruijn en Raimond Burgman. Hij behaalde zijn enige wereldtitel in het bandstoten in 1995 niet ver van Parijs op een podium met Francis Connesson, Peter De Backer en Fonsy Grethen. Daarnaast werd hij 3 keer Europees kampioen en behaalde hij 21 Nederlandse titels.
Twee keer won Jos Bongers de vijfkamp, één keer in Leeuwarden, één keer in Hulst. Het was één van zijn specialiteiten, omdat Bongers de kaderspelen en het bandstoten beheerste tot in de perfectie. ,,Voor de laatste keer in de vijfkamp ben ik niet de grote favoriet. Dat is Raymund Swertz, die behalve een geweldige kaderspeler het laatste jaar ook enorm is gegroeid in driebanden. Hij is de speler die het meest veelzijdig is. Ik wil zeker nog meedoen, dus ik heb me goed voorbereid, flink getraind, vooral op de series. Vier, vijf jaar geleden heb ik me nog eens door Raymund Swertz laten overhalen om weer mee te doen. Dat is me aardig bevallen, want ik eindigde gelijk nog derde. Wat het nu wordt, zullen we wel zien. Ik wil in elk geval nog een heel weekend, urenlang trainen. Nog één keer proberen te schitteren, daarna is het klaar.''
Hij kijkt al uit naar de volgende fase in zijn leven: over drie maanden stopt hij met zijn werk in de technische dienst van een theaterscholen complex. ,,Ik heb er 42 jaar gewerkt en we hebben afgesproken dat ik nog een paar uurtjes per week kom meehelpen. Maar niets is meer verplicht. M'n schoonzoon, Jeffrey Jorissen, heeft al gezegd: dan kun je lekker met mij mee gaan naar de World Cups gaan kijken.'' Jos Bongers is er liefhebber genoeg voor. Het biljarten heeft een groot deel van zijn leven beheerst en kan hem nog altijd boeien. ,,Ik kan urenlang naar driebanden kijken, bijvoorbeeld als de World Cup in Veghel wordt gespeeld of andere toernooien. Ik stond soms midden in de nacht op als Jeffrey speelde in Las Vegas. Ik kan heerlijk genieten als de grote jongens aan het spelen zijn. En als ik Dick (Jaspers) tegenkom, kunnen we er uren over praten.''
Jos Bongers begon zelf al op zijn 12e jaar en kreeg in zijn ontwikkeling net als Dick Jaspers, Jean Paul de Bruijn en Jan Arnouts onder andere les van de legendarische Belgische leermeester Tony Schrauwen. Het meest bedreven was hij later in zijn carrière in het bandstoten, waarin hij 9 keer kampioen van Nederland werd en in de kaderdiscipline 47/2 (5 titels). Het fanatisme is er niet altijd meer geweest. ,,Ik heb het een aantal jaren aan de kant gezet'', vertelt Bongers. Misschien wel zo'n kleine twintig jaar. ,,Ik heb er vanaf 1991, 1992 een streep onder gezet.'' Hij maakte zijn rentree in Haarlo, in de vijfkamp, waar Henri Tilleman, een andere titelgrossier, stopte en Dave Christiani kampioen werd. ,,Daarna heb ik twee keer in Haarlo meegedaan, het mooiste toernooi dat er is: boven slapen, in het café biljarten.''
Jos Bongers speelt tegenwoordig alles met zijn driebanden keu (met dunnere pomerans). ,,Mijn training voor de vijfkamp was gericht op kader en libre, omdat ik daar een gigantische inhaalslag moest leveren. Driebanden speel ik af en toe met Jorissen en bandstoten gaat er nooit uit, dat is mijn favoriete spel. Maar in dat kleine spel zijn de automatismen verdwenen, daar sluipen altijd weer kleine foutjes in, waardoor je gaat missen. En dan moet je gewoon toegeven dat Raymund Swertz met afstand de titelfavoriet is. Ik ben in elk geval wel fit om naar die grote lengtes te spelen, want ik loop een paar keer per week en ik fiets veel. Mijn conditie is optimaal.''
Het Nederlands kampioenschap vijfkamp wordt van 7-11 december gespeeld in De Biljartacademie in Sittard.
De deelnemers:
Poule A:
Raymund Swertz
Jos Bongers
Micha van Bochum
Martijn Egbers
Poule B:
Gert-Jan Veldhuizen
Michel van Silfhout
Dennis Timmers
Wiel van Gemert.
Spelsoorten en aantallen caramboles:
Vrij spel: 300
Kader 47/2: 200
Kader 71/2: 150
Bandstoten: 100
Driebanden: 30.
De wedstrijden beginnen 's morgens om 9.30 uur in De Biljartacademie, Handelsstraat 34A, Sittard. Het toernooi wordt live uitgezonden op Kozoom.
Jos Bongers (rechts) met een van de jonge, grote biljarters uit de nieuwe generatie Nederlanders: Sam van Etten
De poster van de vijfkamp om het Nederlands kampioenschap in Sittard
Tekst: Frits Bakker
Uitgelichte foto: Ton Smilde
Foto met Sam van Etten: Henry Thijssen
Poster NK Biljartvijfkamp: Mark Kanssen/Biljartacademie