BERLICUM - De grijze eminentie van het NK vijfkamp biljarten heeft zijn streken nog niet verleerd. De 61-jarige Jos Bongers staat in de marathon van partijen in dit kampioenschap tegenover jonge honden die in de klassieke spelen tot de wereldtop behoren. ,,Ik heb me voorgenomen dat ik ze niet met die ouwe ga laten lachen hier'', zei de Nijmegenaar vrijdagavond in Berlicum, nadat hij zich met een stijlvolle eindsprint bij de vier finalisten had gespeeld. De zestiger speelde in die voorronden eigenhandig de regerend titelhouder Sam van Etten (21) uit het toernooi. Voorwaar, in dit gezelschap, een glanzende prestatie van de routinier. Waar zijn generatiegenoten de keu maar zelden meer hanteren, heeft Jos Bongers zijn oude liefde weer opgepakt. De 21-voudige nationaal kampioen en éénmalig wereldkampioen was in zijn beste jaren een geniale technicus. Hij deed op latere leeftijd een poging om populaire driebanden wat onder de knie te krijgen, maar met zijn fluwelen coup-de-queue, zoals de Fransen zeggen, kon hij de kloof met de echte specialisten niet meer dichten. Hij is uiteindelijk een tiental jaren van het toneel verdwenen, maar in een nieuw leven had Bongers, met zijn inmiddels zilvergrijze haardos, plotseling weer zin in een come-back.
De aanstormende jeugd, met Raymund Swertz, Sam van Etten, de beoogde opvolgers onder meer van Henri Tilleman en Jean Paul de Bruijn, kregen er onverwacht een concurrent bij. ,,Ik speelde de Grand Dutch voor het eerst weer in 2014, waar ik derde werd. Twee jaar later was het ietsje minder, maar dit jaar zit ik er weer lekker bij.'' De opdracht vooraf was niet mals. Bongers werd in de zwaarste poule van dit NK ingedeeld met Raymund Swertz, Sam van Etten en Gert-Jan Veldhuizen, stuk voor stuk jong, talentvol, energiek en eerzuchtig. Hij verraste al gelijk met een gedeelde winst tegen Sam van Etten (6-6, met een 300-300 in 1 beurt in het vrij spel), hield zich daarna Gert-Jan Veldhuizen van het lijf met 6-4 en ging naar zijn laatste partij tegen Raymund Swertz met de opdracht dat alleen gelijkspelen of winnen goed genoeg was om ten koste van Sam van Etten tot de finale door te dringen. Moeilijk, maar niet onmogelijk. ,,Ik heb er hard voor getraind, zeg ik eerlijk. Vorige week drie uur per dag, in het weekend zelfs vier, vijf uur per week. Ik wilde klaar zijn en ik zei nog tegen mijn vrouw: ze gaan nog niet lachen met die ouwe.''
Jos Bongers had voor zichzelf bepaald dat er alleen met veel trainen en een goede conditie wel iets terug kon komen van die vroegere glans. ,,Vanaf vorig jaar oktober heb ik wat gesukkeld met blessures. Dat is de laatste maanden veel beter gegaan. Ik kon weer alles en ben aan mijn fysiek gaan werken. Duurloopjes, af en toe op de hometrainer klimmen. Met een goede conditie ben je in deze vijfkamp zo al twintig procent beter. Die jonge gasten spelen het kader niet eens zo veel anders dan ik vroeger. Ze zijn alleen vaster op de lijn, hebben wat meer cadans, maar als ik in mijn ritme kom, hebben de kaderlijnen niet veel geheimen. Raymund Swertz en Sam van Etten zijn wel echte specialisten, mooi ook om naar te kijken.
In de laatste partij tegen Swertz was de apotheose voor Bongers en dat had hij nodig ook. ,,Ik kwam 5-1 achter met het driebanden en moest toen de twee laatste potjes, vrij spel en 71/2 winnen om door te gaan. Het speelde bij Swertz natuurlijk wel mee, dat hij op die 5-1 score al poulewinnaar was. Hij kreeg in het vrij spel eigenlijk geen kans in twee beurtjes, waarin hij ze niet in positie kreeg. In het 71/2 liep ik aardig van hem weg, ging nog een paar keer de mist in, omdat het biljart zo moeilijk was. De tafels zijn in principe te goed. Dan weer kun je geen controle houden over je speelbal, dan weer niet over de tweede bal, dus houd het dan maar eens goed onder controle.''
Op één carambole van het einde miste Bongers nog een keer op 149-114, maar twee puntje van Swertz later kwam de winst voor Bongers op het scorebord, had hij zich onder de vier finalisten geschaard en moest Sam van Etten zijn titel inleveren. De Noord-Hollander was teleurgesteld, maar berustte. ,,Ik ben twee jaar geleden kampioen geworden met wat geluk, nu zat het voor 400 procent tegen.''
Michel van Silfhout wist zich na een matige start (8-0 verlies tegen Christiani) te herstellen met overwinningen op Rene Tull en Ferry Jong, waardoor de tweevoudig Nederlands kampioen van dit jaar de finaleronde haalde met vier matchpunten. Dave Christiani, al geplaatst, sloot af met een verliespartij tegen René Tull (6-4).
Jos Bongers begint de eerste twee sessies vanavond met Dave Christiani als tegenstander. Raymund Swertz staat tegenover Michel van Silfhout. Raymund Swertz bleef met zijn 5 matchpunten als enige ongeslagen in het veld en haalde ook het hoogste proportionele gemiddelde met 138.45, hoewel Sam van Etten daar met 138.01 maar net onderbleef. Boven de honderd eindigden ook Jos Bongers met 113.62, Dave Christiani met 104.58 en Gert-Jan Veldhuizen met 100.38.
De eindstanden in de poules:
Poule A:
1 Dave Christiani 4-22-104.85
2 Michel van Silfhout 4-17-76.46
3 Ferry Jong 2-9-51.72
4 René Tull 2-12-49.42
Poule B:
1 Raymund Swertz 5-21-138.45
2 Jos Bongers 4-17-113.62
3 Sam van Etten 3-18-138.01
4 Gert-Jan Veldhuizen 0-6-100.38.
Tekst: Frits Bakker