BERLICUM - De 29-jarige Limburger Raymund Swertz is voor het eerst in zijn biljartcarrière tot beste vijfkamper van Nederland gekroond. Het kampioenschap in vijf gangbare disciplines resulteerde in een finale tussen twee Limburgers: Raymund Swertz uit Afferden won het in de eindsprint van Dave Christiani uit Heerlen: 6-4. ,,Ik ben enorm blij met deze titel, omdat het een prachtig kampioenschap is en ik het nog nooit had gewonnen.'' De Limburger, commercieel medewerker van beroep, typeerde de vijfkamp als een slopend toernooi. ,,Het niveau lag heel hoog, vooral van mijn grootste rivalen, Dave Christiani, Sam van Etten, Jos Bongers en Michel van Silfhout. Je weet dat ze allemaal een partij kunnen uitspelen in 1, 2 of 3 beurten. Het is vooral zaak om daar mentaal tegen gewapend te zijn. Ik had één keer een finale in de vijfkamp verloren van Christiani. Deze winst voelt heerlijk. De omschakeling naar driebanden heeft me sterker gemaakt in die spelsoort en ook in het bandstoten, waarin ik rond de 15 gemiddeld heb gespeeld.''
,,Het meest vermoeiend van zo'n vijfkamp zijn de momenten dat je lang op je stoel wordt gedwongen door een tegenstander'' maakte Swertz na afloop de balans op. ,,Dan is het vaak moeilijk om je mentaal weer op te laden. In de laatste ronden hoorde ik van alle spelers dat ze er aardig doorheen zaten. Toch zal ik de vijfkamp altijd blijven spelen, omdat het zo'n mooie krachtmeting is in alle spelsoorten. De focus zal in de komende jaren steeds meer op driebanden liggen, maar ik wil dit er altijd bij blijven doen.''
De nationale vijfkamp-finale, voorheen de Grand Dutch, werd met acht specialisten in de klassieke spelen gehouden in het Brabantse Berlicum. De marathon van partijen, waarin de spelers elkaar eerst in de voorronden en daarna in de finaleronden troffen in het vrij spel, twee kaderspelen, bandstoten en driebanden, werd op de slotdag een uur onderbroken, omdat een arbiter onwel was geworden en werd afgevoerd. De stand in de finale was op dat moment in evenwicht (4-4). Na de hervatting toonde Raymund Swertz zich de beste in de beslissende spelsoort, het bandstoten: 100-59 in acht beurten. Zaterdagavond wonnen beide spelers een discipline: Swertz het kader 47/2 met 200-47 in 1 beurt, Christiani het driebanden met 30-26 in 25 beurten.
Op de slotdag gaven de twee finalisten elkaar in het eerste part weer niets toe. Christiani won het vrij spel in één beurt met 300-3 en Swertz het kader 71/2 met 150-88 in 4 beurten. De vijfkamp had zich geen mooiere apotheose kunnen wensen. Het bandstoten, een discipline die vooral op techniek aankomt, werd een titanengevecht, waarin Swertz de langste adem had en Christiani moest buigen voor de nieuwe kampioen.
Raymund Swertz is de opvolger van de 21-jarige Sam van Etten, die in dit toernooi werd uitgeschakeld in de voorronden. Het is een klein wonder dat Swertz pas zijn eerste titel in de vijfkamp haalt na de hegemonie in de laatste tien jaar van Henri Tilleman, Jean Paul de Bruijn en Dave Christiani. De veelzijdige technicus Swertz, met zijn vriendin Jorien van Mil als grootste supporter, wordt al heel lang beschouwd als één van de beste, zo niet de allerbeste allround speler. Hij werd elf keer nationaal kampioen in verschillende klassen, drie keer Europees kampioen in de kaderspelen en behaalde vele titels in zijn jeugdjaren.
Dave Christiani won de titel in de vijfkamp, die om de twee jaar wordt gespeeld, twee keer eerder: in 2012 en 2014. Aanvankelijk behoorde hij niet tot de acht finalisten, maar twee dagen van de start werd hij alsnog uitgenodigd om in te vallen voor de 66-jarige Wiel van Gemert. ,,Ik heb geen tijd gehad om te trainen, maar ik ben zo blij als een kind dat ik mee mag doen'', reageerde Christiani.
Met zijn routine speelde de Limburger zich weer in de kijker en uiteindelijk ook in de finale. Hij versloeg in de kruisfinale de 61-jarige Jos Bongers met 8-4 waar Raymund Swertz zich voor de finale meldde door een overwinning op zijn teammaat Michel van Silfhout met 7-3. De strijd om de derde plaats tussen Jos Bongers en Michel van Silfhout werd gewonnen door Van Silfhout, die na 6-6 in de reguliere wedstrijd de shoot-out in het kader 71/2 won met 30-8 in 1 beurt.
Sam van Etten won de strijd om de vijfde plaats van René Tull met 8-0. Ferry Jong versloeg Gert-Jan Veldhuizen voor de zevende plaats met 7-3.
De eindstand:
1 Raymund Swertz
2 Dave Christiani
3 Michel van Silfhout
4 Jos Bongers
5 Sam van Etten
6 René Tull
7 Ferry Jong
8 Gert-Jan Veldhuizen.
Tekst: Frits Bakker/Kozoom/KNBB
Foto: Ton Smilde/Kozoom